بنای سه گنبد مقبره ای به شکل برج است که در جنوب شرقی شهر ارومیه واقع شده و در سال 580 هجری قمری بنا گردیده است. بنا شبیه مزارهای قدیمی شهر مراغه می باشد که در نتیجه عدم مراقبت و آسیبهای وارده قسمت عمده خطوط و نقوش آن ریخته و از بین رفته است. در سالهای اخیر نسبت به نگهداری باقیمانده آثار این بنا و مرمت قسمتهای خراب شده آن اقدام گردیده است. درباره وجه تسمیه سه گنبد برخی از مورخان بر این باورند که دو بنای دیگر نیز در مجاورت روستائی بنام چهریق از دهستانهای شهرستان سلماس وجود داشته که مجموعه سه بنا را در قدیم سه گنبد می نامیدند
نشانی بنا : بنای سه گنبد در داخل شهر ارومیه در گوشه جنوب شرقی شهر و در یکی از کوچه های منشعب از خیابان استادبرزگر قرار گرفته است
در سالهای قبل اطراف بنا خالی از سکنه بوده ولی در 30 سال اخیر به دلیل توسعه شهر این بنای قدیمی در بین ساختمان های مسکونی محصور گردیده است
قطر و ارتفاع بنا : قطر پنج متر
و ارتفاع سیزده متر
کاربری قبلی
و پیشنهادی بنا :
مقبره - فرهنگی . تاریخی
بانی یا
معماران : ابو منصور
توصیف بنا و
شرح گذشته بنا : این بنا مقبره ای است
مربوط به دوره سلجوقی , در کتیبه سردر ورودی سه گنبد نیز تاریخ
580ه.ق که به خط کوفی
نوشته شده خوانده می شود . بنابراین اثر مذکور مربوط به قرن 6 هجری بوده و با
سایر مقبره های دوره های سلجوقی
مشابهت دارد
مقبره سه گنبد که به شکل استوانه
می
باشد با دو نوع مصالح متفاوت احداث گردیده , قسمتهای تحتانی بنا
تا ارتفاع حدود 3/6
از
سنگهای تراش خاکستری رنگ ساخته شده و از این قسمت به بالا تمام مصالح بنا از
آجرهای چهار گوش می باشد
این بنا به
صورت دوطبقه احداث گردیده که طبقه اول سردابه خوانده می شود که بوسیله پوششی از
طبقه دوم مجزا می شود .
سقف اصلی
گنبد و
دیوار های آن تماما سالم و بر جا می باشد . طبقه دوم بنا مانند
سایر مقادیر دوره
سلجوقی برروی سردابه احداث شده است .
تزئینات
سردر ورودی مقبره در نوع خود کم نظیر
می باشد و به صورت قطعات سنگ و
گچ با نقوش هندسی و کتیبه به خط کوفی تزئین شده
است
در سالهای
اخیر بنای سه گنبد مورد تعمیر و مرمت قرا گرفت که در ذیل به اهم این موارد
اشاره شده است :
گزارشات اجمالی و مرمت و حفاظت بنا :
1-عایقکاری و اجرای آجر فرش پشت بام
2- بند کشی کامل نمای آجر مقبره
3- احیای پوشش از بین رفته سردابه
4- محوطه سازی و اجرای سنگ فرش به صورت قلوه چین
برگرفته
شده از ویکی پدیا
لینک های مرتبط > اطلاعات شهری ارومیه |
|
|
|
دریاچه ارومیه - بازار شهر ارومیه - مسجد جامع ارومیه - بنای سه گنبد- گالری تصاویر ارومیه |
مسجد جامع ارومیه از
بناهای نیمه دوم سده هفتم هجری قمری است. این مسجد در وسط بازار قرار دارد و
دارای
صحن بزرگ و شبستان آجری وسیع است که قسمت اصلی وسطی
آن با گنبدی بلند پوشیده شده است. محراب مسجد از نظر گچبری و خطوط از زیباترین
آثار
هنری مغول بوده و ارتفاع آن 82/7 متر و عرض آن 48/5 متر است. البته محراب در
سال
676
هجری قمری بدست استاد عبدالمؤمن تبریزی گچبری شده و شاید خود مسجد از این تاریخ
قدیمی تر باشد. مسجد در سال 1184 هجری قمری بدستور رضا قلی خان بیگلر بیگی ایل
افشار و حاکم ارومیه تعمیر شده است
نشانی بنا : این بنا در جنوب شرقی شهر ارومیه واقع شده
است و در
حال حاضر در بین خیابانهای اقبال مجاور مجموعه بازار قدیمی محصور می
باشد
طول و عرض بنا : 68*33 متر
کاربری فعلی و قبلی و پیشنهادی بنا : مذهبی
توصیف بنا و شرح گذشته بنا : این مسجد که در دوره های مختلف تکمیل گردیده و به
صورت
امروزی ساخته شده
شامل مجموعه آثاری از دوره های مختلف به شرح ذیل می باشد:
1-
شبستان گنبد دار قدیمی که در واقع هسته اولیه
بنا را تشکیل می دهد و در ساختمان آن تمام مشخصات یک بنای قدیمی و معماری
اسلامی را می توان مشاهده نمود , به احتمال قریب به یقین ساختمان این قسمت
مربوط به دوره سلجوقیان ( قرن 6 ه. ق ) می باشد .
2-
داخل شبستان گنبد دار محراب گچبری نفیسی قرار
دارد که در تاریخ 676 ه.ق زمان حکومت ایلخانیان با بهترین اسلوب و در حجمی
بسیار بزرگ ساخته شده
3-
چهل ستون قدیمی متصل به شبستان گنبد دار که
زمان ساختمان آن جدید تر از شبستان اصلی به نظر می رسد و در خاکبرداری از کف آن
مقداری اشیای شکسته متعلق به دوره ایلخانی بدست آمده .
4- حجرات قدیمی اطراف صحن مسجد که مربوط به اولین دوره زندیه بوده و سنگ
نوشته موجود , زمان احداث آن را در مورخه 1184 ه.ق نشان می دهد
محراب
مسجد جامع
در سالهای این بنا مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته که در ذیل به اهم آن اشاره
می گردد :
گزارشات اجمالی مرمت و حفاظت بنا :
1- اجرای کلاف آهنی در جرزهای دور گنبد چهل ستون مسجد
2- برداشتن پوشش شیروانی و اجرای پوشش آجری جداره فوقانی گنبد
3- عایقکاری و آجر فرش کامل پشت بام چهل ستون
4- اجرای سنگ فرش کامل کف شبستان چهل ستون
5- احیای کانال زه کش در فضای داخل و بیرون مسجد
6- احیای کامل ورودی مسجد از سمت بازار
7- مرمت طاق و گنبدهای آسیب دیده شبستان
8- مرمت و بازسازی بخشی از تزئینات و گچبری محراب مسجد
9- لایه برداری کتیبه کوفی و محراب مسجد
10- بازسازی بخشی از تزئینات تراشکاری وکاشیکاری سردر ورودی شبستان
برگرفته
شده از ویکی پدیا
لینک های مرتبط > اطلاعات شهری ارومیه |
|
|
|
دریاچه ارومیه - بازار شهر ارومیه - مسجد جامع ارومیه - بنای سه گنبد- گالری تصاویر ارومیه |